Wat betekent ‘de plank misslaan’?
De uitdrukking ‘de plank misslaan’ wordt vaak gebruikt in het Nederlands, maar niet iedereen weet precies wat ermee bedoeld wordt. Deze uitdrukking betekent dat iemand er volledig naast zit, dat hij of zij een fout maakt in de inschatting of in zijn of haar aanpak. Wanneer je dus ‘de plank misslaat’, maak je een inschattingsfout of geef je een antwoord dat totaal niet overeenkomt met wat er gevraagd of bedoeld wordt.
De herkomst van deze uitdrukking
Hoewel de exacte herkomst van ‘de plank misslaan’ niet met zekerheid te zeggen is, wordt aangenomen dat het uit de wereld van de houtbewerking of scheepvaart komt. Een timmerman die bij het spijkeren de plank mist, slaat mis: letterlijk en figuurlijk. Het beeldt dus op heel letterlijke wijze een misser uit, iets wat zich vervolgens als metafoor een weg heeft gebaand in onze taal.
Wanneer gebruik je deze uitdrukking?
Je gebruikt ‘de plank misslaan’ wanneer iemand iets zegt of doet dat totaal niet klopt bij de situatie. Stel, iemand denkt dat een collega boos is wegens een e-mail, terwijl diegene net een vervelende privékwestie meemaakt. Dan kun je zeggen dat die persoon ‘de plank heeft misgeslagen’. Ook in discussies of debatten komt deze uitdrukking vaak voor, vooral als een argument geen hout snijdt of volledig de kern van het probleem mist.
Voorbeeld uit het dagelijks leven
Als iemand bijvoorbeeld denkt dat jij niet naar een feestje komt omdat je geen zin hebt, terwijl je eigenlijk ziek bent, dan kun je zeggen: “Je slaat echt de plank mis, ik lig ziek op de bank.” Het helpt om deze uitdrukking in context te gebruiken om te laten zien hoe krachtig en herkenbaar hij is.
Vergelijkbare uitdrukkingen
Andere uitdrukkingen die ongeveer hetzelfde betekenen, zijn bijvoorbeeld ‘de mist ingaan’, ‘een bok schieten’, of ‘ernaast zitten’. Al deze uitdrukkingen geven op hun eigen manier aan dat iemand een verkeerde inschatting of fout maakt, maar ‘de plank misslaan’ is een van de meest gebruikte en universeel begrepen varianten.
Waarom blijven spreekwoorden als deze belangrijk?
Spreekwoorden zorgen voor kleur en expressie in onze taal. Ze helpen om iets snel en krachtig te zeggen zonder lange uitleg. Doordat ze beeldend zijn en voortkomen uit herkenbare situaties, blijven ze makkelijk hangen. ‘De plank misslaan’ is daar een goed voorbeeld van: het is kort, duidelijk en je begrijpt meteen wat het betekent. Als je leert wanneer en hoe je dit soort uitdrukkingen gebruikt, wordt je taalgebruik niet alleen rijker, maar ook effectiever.
